Bởi SILL WEISSERT, AP News

Ngoại trưởng Pompeo

WASHINGTON (AP) – Các quan chức Hoa Kỳ tin rằng Trung Quốc đã che đậy mức độ nghiêm trọng sự bùng phát của con coronavirus – và mức độ lây nhiễm của nó – để tích trữ các vật liệu y tế cần thiết nhằm đối phó với tình thế, các tài liệu tình báo cho biết như vậy.

Theo báo cáo tình báo của Bộ Nội An Hoa Kỳ gồm bốn trang ngày 1 tháng 5 và thông tin của tờ Associated Press, các nhà lãnh đạo Trung Quốc, Nhật Bản đã cố tình che giấu sự nghiêm trọng của đại dịch thế giới vào đầu tháng 1. Tiết lộ được đưa ra trong bối cảnh chính quyền TT Trump tăng cường chỉ trích Trung Quốc và Ngoại trưởng Mike Pompeo hôm Chủ nhật nói rằng Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về sự lây lan của đại dịch.

Những lởi lẽ gắt gao trùng hợp với các nhà phê bình chỉ trích cách đối phó của chính phủ (Mỹ) đối với virus là chậm và không đầy đủ. Các đối thủ chính trị của Tổng thống Donald Trump đã cáo buộc ông đả kích Trung Quốc, một kẻ thù địa chính trị nhưng là đối tác thương mại quan trọng của Hoa Kỳ, là nhằm “làm lạc hướng những lời chỉ trích Ông”.

Không phân loại “mật” nhưng được đánh dấu “dành trong nội bộ”, phân tích của Bộ Nội An (DHS) cho biết Trung Quốc trong khi hạ thấp mức độ nghiêm trọng của coronavirus đã gia tăng nhập khẩu và giảm xuất khẩu vật liệu y tế. Họ đã cố gắng chối bỏ việc hạn chế xuất khẩu, gây xáo trộn và trì hoãn việc cung cấp dữ liệu thương mại của mình, theo sự phân tích của báo cáo.

Báo cáo cũng cho biết Trung Quốc đã thông báo cho Tổ chức Y tế Thế giới coronavirus là một “bệnh truyền nhiễm” trong suốt tháng 1 để họ có thể đặt hàng mua vật dụng y tế từ nước ngoài – và gia tăng việc nhập cảng khẩu trang, áo choàng phẫu thuật và găng tay.

Những kết luận này dựa trên xác suất 95% rằng những thay đổi của Trung Quốc trong những dữ kiện nhập khẩu và xuất khẩu đã trở nên bất thường, cũng theo báo cáo.

Trung Quốc đã thông báo cho WHO về sự bùng phát bệnh dịch vào ngày 31 tháng 12. Họ đã liên lạc với Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ vào ngày 3 tháng 1 và công khai xác định mầm bệnh là một loại coronavirus mới vào ngày 8 tháng 1.

Các quan chức Trung Quốc đã trấn áp các bác sĩ từng cảnh báo về con virus này từ rất sớm và đã liên tục hạ thấp nguy cơ bùng phát. Tuy nhiên, nhiều sai lầm của chính quyền Trung Quốc dường như do những hàng rào quan liêu, kiểm soát chặt chẽ thông tin và các quan chức ngần ngại báo cáo tin xấu. Không có bằng chứng công khai nào cho thấy đây là một âm mưu cố ý thu mua hết vật dụng y tế của thế giới.

Trong một tweet vào Chủ nhật, tổng thống Trump dường như đổ lỗi cho các quan chức tình báo Hoa Kỳ đã không thông báo sớm hơn mức độ nguy hiểm của sự bùng phát coronavirus như thế nào. TT Trump đã bảo vệ ông cho dù ông bị chỉ trích “không hành động sau khi nhận được cảnh báo sớm từ các quan chức tình báo và những người khác về coronavirus và tác động tiềm tàng của nó.”

“Thông tin tình báo đã báo cáo với tôi rằng tôi đã đúng và họ KHÔNG đưa ra vấn đề gì về Corona Virus cho đến cuối tháng 1, ngay trước khi tôi ra lệnh cấm người Trung Quốc vào Mỹ,” Ông Trump đã viết mà không nói rõ cụ thể (có ý nói ông đã cấm TQ vào Mỹ cuối tháng 1/20, lời người dịch). “Ngoài ra, họ chỉ nói về Virus theo cách thức không có tính đe dọa”.

TT Trump trước đây đã suy đoán rằng Trung Quốc có thể đã để coronavirus thoát ra do một số sai lầm khủng khiếp của người. Các cơ quan tình báo của ông nói rằng họ vẫn đang điều tra  khái niệm do tổng thống đưa ra và các phụ tá cho rằng đại dịch có thể xảy ra do một tai nạn tại phòng thí nghiệm Trung Quốc.

Phát biểu hôm Chủ nhật trên ABC Tuần này, ngoại trưởng Pompeo cho biết ông không có lý do gì để tin rằng vi-rút đã được cố tình tạo lây lan. Nhưng ông nói thêm, “hãy nhớ rằng Trung Quốc có lịch sử từng gây bệnh dịch trên thế giới và họ đã từng có hồ sơ thiếu tiêu chuẩn các phòng thí nghiệm.”

“Đây không phải là lần đầu tiên chúng ta có một đại dịch nhiễm vi-rút do khiếm khuyết của phòng thí nghiệm từ Trung Quốc,” theo ông Pomp Pompeo”, “và vì vậy, trong khi cộng đồng tình báo tiếp tục thực hiện công việc của mình, họ nên tiếp tục làm điều đó để chúng tôi chắc chắn, tôi có thể nói với quý vị đã có một lượng bằng chứng đáng kể rằng dịch này đến từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán.”

Ngoại trưởng HK dường như đề cập đến sự bùng phát của virus đường hô hấp trước đây, như SARS, bắt đầu ở Trung Quốc. Nhận xét của ông có thể được xem là sự tấn công vào Trung Quốc. Sau đó ông đã lặp lại khẳng định qua một tin nhắn tweet vào chiều Chủ nhật.

Các chuyên gia nói rằng virus phát sinh tự nhiên ở loài dơi và họ tin rằng đó không phải là do con người tạo ra. Nhiều nhà virus học nói khả năng dịch bệnh gây ra bởi một tai nạn từ phòng thí nghiệm là rất thấp, mặc dù các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu để xác định tại sao virus có thể đã lan từ động vật sang người.

Bắc Kinh đã nhiều lần bác bỏ các cáo buộc của Hoa Kỳ rằng dịch bệnh là lỗi của Trung Quốc, họ đề cập “sai lầm của các quan chức Mỹ trong cuộc chiến chống lại dịch bệnh.” Họ cho rằng thông báo công khai của Trung Quốc ngày 20 tháng 1 vi-rút có thể lây truyền từ người sang người, và Hoa Kỳ có gần hai tháng để chuẩn bị cho đại dịch, trong thời gian đó chính phủ Hoa Kỳ đã thất bại trong việc cung cấp các dụng cụ y tế và sử dụng các bộ cụ xét nghiệm sai sót (lời lẽ của Bắc Kinh).

“Chính phủ Hoa Kỳ đã phớt lờ sự thật, chuyển hướng sự chú ý của công luận và tham gia vào các nỗ lực nhằm che giấu trách nhiệm của mình về sự bất tài trong cuộc chiến chống lại dịch bệnh,” đò là lời của phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Geng Shuang vào thứ Sáu.