Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ y tế Gaza, do Hamas điều hành, cho biết có ít nhất 500 người thiệt mạng sau khi Israel không kích một bệnh viện ở Thành phố Gaza, nơi dân thường Palestine đang được điều trị hoặc trú ẩn. Lực lượng Phòng vệ Israel phủ nhận trách nhiệm và nói đây là tên lửa của nhóm Jihad Hồi giáo Palestine. Mahmoud Abbas, tổng thống của Chính quyền Palestine ở Bờ Tây, tuyên bố để tang ba ngày.

Joe Biden sẽ đến thăm Israel và Jordan vào thứ Tư để tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ dành cho Israel trong khi cố gắng ngăn xung đột lan rộng khắp khu vực. Ông dự định gặp Mahmoud Abbas, nhưng sau vụ không kích bệnh viện Gaza ông Abbas được cho là đã hủy cuộc gặp.

Jim Jordan thất bại trong cuộc bỏ phiếu bầu chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ. 20 thành viên đảng Cộng hòa và tất cả 212 hạ nghị sĩ Dân chủ bỏ phiếu chống, khiến nghị sĩ Cộng hòa theo đường lối cứng rắn này chỉ thu về 200 phiếu bầu. Ông cần 217 phiếu để giành được chiếc ghế bị Kevin McCarthy bỏ trống từ ngày 3 tháng 10.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gặp chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại hội nghị thượng đỉnh ở Bắc Kinh nhân kỷ niệm 10 năm Sáng kiến Vành đai và Con đường. Đây là chuyến công du nước ngoài thứ hai của ông Putin kể từ khi Tòa Hình sự Quốc tế ban hành lệnh bắt giữ ông vì cáo buộc tội ác chiến tranh ở Ukraine. Ông Putin cũng hội đàm với lãnh đạo Hungary và Việt Nam, đồng thời dự kiến gặp lãnh đạo Mông Cổ và Thái Lan.

Ukraine tấn công thành công vào các sân bay Nga gần hai thành phố bị chiếm đóng Luhansk và Berdyansk, theo các quan chức ở Kiev. Một quan chức địa phương do Nga bổ nhiệm cho rằng cuộc tấn công đã thất bại, nhưng một nhà phân tích quân sự Nga cho rằng đây có thể là thiệt hại lớn nhất của lực lượng không quân Nga kể từ khi chiến tranh bắt đầu. Chính phủ Nga vẫn chưa bình luận.

Các đảng đối lập ở Ba Lan đã giành đủ số ghế trong cuộc bầu cử hôm Chủ nhật để thành lập một liên minh có thể lật đổ chính phủ Luật pháp và Công lý (PiS) dân túy đang cầm quyền. Kết quả kiểm phiếu cuối cùng cho thấy PiS về thứ nhất với 35,4% phiếu bầu, tương đương 194 trên 460 ghế trong quốc hội. Nhưng các đảng đối lập theo chủ nghĩa tự do giành được 248 ghế. PiS có thể câu giờ không cho phe đối lập lập chính phủ trong vòng hai tháng.

Tòa án Tối cao Ấn Độ từ chối công nhận hợp pháp hôn nhân đồng giới, nói rằng vấn đề này phải do các nhà lập pháp tại quốc hội quyết định. Các nhà hoạt động LGBT+ lập luận rằng việc thiếu sự ủng hộ pháp lý cho hôn nhân đồng giới là vi phạm các quyền hiến định của họ. Chính phủ Ấn Độ phản đối và gọi những lập luận như vậy là “quan điểm của giới tinh hoa đô thị.” Tòa Tối cao cũng ra phán quyết không cho phép các cặp đồng tính nam và chưa kết hôn nhận con nuôi.

Con số trong ngày: 14%, là tỷ lệ dân số Thái Lan từ 65 tuổi trở lên vào năm 2021. Các nước châu Á nghèo đang rơi vào tình trạng “chưa giàu đã già.”

TIÊU ĐIỂM

Joe Biden đến Trung Đông

Vào thứ Tư, Joe Biden sẽ đến Israel trong chuyến thăm được lên kế hoạch một cách gấp rút. Tổng thống Mỹ sẽ gặp thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu trước khi lên đường tới nước láng giềng Jordan. Nhà Trắng cho biết chuyến thăm nhằm thể hiện “sự ủng hộ kiên định đối với Israel” của ông Biden. Đó thực sự là một tuyên bố mạnh mẽ – có sức nặng không kém hai nhóm tàu sân bay mà Mỹ đã triển khai tới vùng biển đông Địa Trung Hải.

Ông Biden hy vọng sẽ tác động được đến tiến trình của cuộc xung đột. Mỹ ủng hộ kế hoạch tấn công trên bộ của Israel chống lại Hamas ở Gaza. Nhưng ông Biden nhiều khả năng sẽ yêu cầu Israel tạm hoãn để người dân Palestine có thời gian rời đi.

Tại Jordan, ông Biden sẽ gặp tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah al-Sisi. Ông Sisi cho đến nay đã từ chối mở cửa biên giới để đón người tị nạn từ Gaza. Nhiều mạng sống sẽ phụ thuộc vào việc liệu ông Biden có thể thay đổi quan điểm của ông Sisi hay không.

Trung Quốc trước áp lực giảm phát

Hồi tháng 4, IMF đã dự báo GDP Trung Quốc sẽ đạt tổng cộng 104 nghìn tỷ USD (tính theo giá đô la hiện tại) trong 5 năm từ 2023 đến 2027. Sáu tháng sau, quỹ này bỏ bớt 12 nghìn tỷ USD khỏi dự báo đó. Con số cắt giảm khổng lồ này phản ánh một loạt chuỗi dữ liệu xấu của Trung Quốc kể từ mùa xuân, khi thị trường bất động sản đi xuống, xuất khẩu sụt giảm, tiền tệ suy yếu và sức ép giảm phát đè nặng lên nền kinh tế.

Số liệu GDP chính thức của Trung Quốc trong quý 3, dự kiến công bố vào thứ Tư, sẽ cho thấy liệu đà đi xuống đó có sắp kết thúc chưa. Giới phân tích sẽ chú ý hơn đến tốc độ tăng trưởng theo quý, mà nhiều khả năng sẽ có cải thiện. Họ cũng sẽ xem xét tăng trưởng danh nghĩa (có tính lạm phát). IMF dự báo tăng trưởng danh nghĩa của Trung Quốc trong năm nay sẽ yếu hơn tăng trưởng thực do giá cả giảm. Số liệu công bố vào thứ Tư sẽ cho thấy liệu dự đoán khác lạ đó có đúng hay không.

Ngoại trưởng Nga Lavrov thăm Triều Tiên

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov sẽ tới Triều Tiên vào thứ Tư, trong một chuyến thăm kéo dài hai ngày hứa hẹn khiến các chính trị gia phương Tây lo lắng. Hôm thứ Sáu, Mỹ đã cáo buộc Triều Tiên vận chuyển 1.000 container chứa đầy vũ khí sang Nga. Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ cáo buộc nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un gửi vũ khí cho Nga, nhưng điều đáng báo động là Nga-Triều đang tỏ ra ngày càng thân thiết.

Chuyến đi của ông Lavrov diễn ra một tháng sau khi ông Kim tới Nga để gặp Vladimir Putin. Nga cần thêm vũ khí cho cuộc chiến ở Ukraine; trong khi Triều Tiên được cho là có kho dự trữ lớn các loại đạn tương thích. Đổi lại, ông Putin bày tỏ sẵn sàng giúp ông Kim đưa một vệ tinh vào quỹ đạo (mà nhiều khả năng là vi phạm các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc) và cung cấp công nghệ có thể giúp cải thiện khả năng sản xuất vũ khí hạt nhân của nước này. Mối quan hệ Nga-Triều thắm thiết sẽ không chỉ ảnh hưởng đến Ukraine; nó cũng có thể khiến châu Á trở thành một nơi đáng sợ hơn.

Theo Nghiên Cứu Quốc Tế