Lê Thành Nhân (lethanhnhan@vietquoc.org)

Thật là lo ngại nếu không muốn nói đáng sợ khi đọc tiêu đề “Có phải Trung Cộng đang điều hướng nước Anh?” Đây không phải là đề tài người viết tự đặt ra mà những tiêu đề tương tự từng đưa ra thảo luận trên các phương tiện truyền thông và kể cả cuộc hội thảo ở Anh Quốc bấy lâu nay. Đáng sợ thật! chúng ta từng biết Anh là quốc gia giàu mạnh nhất thế giới, có thời gian cầm đầu thế giới về tài chánh, kinh tế và quân sự. Người ta thường có câu “mặt trời không bao giời lặn trên đất Anh” đủ nói lên thuộc địa của nước Anh một thời trải rộng khắp năm châu bốn bể. Anh có chính sách trả lại các thuộc địa khá khôn ngoan, nên hầu hết các thuộc địa của Anh đều nằm trong Liên Hiệp Anh để giao thương hợp tác làm ăn với nhau thân thiện. Nước Anh lại có ngôn ngữ English đang trở thành một ngôn ngữ quốc tế như một lợi điểm tuyệt đối… Thế tại sao lại bi mấy anh Chệt giọng nói “con cọn, xi xị…” điều hướng chứ?

Sự thật đang xẩy ra tại nước Anh ngày nay:

Kinh tế Anh bây giờ đã khựng lại như trâu già lê lết gặm cỏ đồng xưa, không còn sức đi tìm đồng cỏ xanh tươi mới. Dù vẫn là một nước trong 7 cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới G7, nhưng Anh Quốc sa sút rất nhiều so với mấy chục năm về trước. Không còn oai hùng như thời Winston Churchill của Đệ II Thế Chiến, và nhất là về mặt quân sự không xứng tầm với một cường quốc dù được Mỹ ưu đãi trao cho rất nhiều loại vũ khí tối tân, kể cả viện trợ bí mật kỹ thuật tàu ngầm chạy bằng năng lượng nguyên tử…

Một vài sự kiện “có-không/không-có” ở cùng thế gian của Hoàng Gia Anh:

Vào ngày nắng ấm 22/05/2021, cũng có thể gọi là ngày lịch sử trở lại của Anh Quốc gần mấy thập niên nay, khi đội tàu chiến trong đó có Hàng Không Mẫu Hạm Queen Elizabeth lớn nhất của hải quân Hoàng Gia Anh gồm “9 tàu chiến, 32 chiến đấu cơ và 3,700 nhân viên”. Tạp chí Seapower của anh hớn hở đưa lên trang nhất: “đây là sự tập hợp sức mạnh của hải quân và không quân lớn nhất rời khỏi nước Anh để làm nhiệm vụ quốc tế trong gần mấy thế hệ”.

Tại Mỹ, trong một bài viết đăng trên The Wall Street Journal của 2 tác giả James Marson và Max Colchester đồng xướng về tầm quan trọng của chiến dịch và cách mà “sức mạnh quân sự của Anh Quốc” sẽ giúp Mỹ “chống lại ảnh hưởng của Trung Cộng”. Hai tác giả kết luận rằng hành động này nhằm “củng cố mối quan hệ đặc biệt của Anh Quốc đối với Hoa Kỳ”.

Hai bình luận gia Marson và Colchester dựa trên sự kiện nổi “mắt thấy tai nghe” để bình phẩm. Chưa nhìn những gì đặc biệt đang chuyển động quan trọng ở đằng sau. Câu hỏi đặt ra, khi Anh Quốc ủng hộ đặc biệt đồng minh Hoa Kỳ, thì sau lưng Anh cũng có “mối quan hệ đặc biệt” khác không thể thiếu đó chính là Trung Cộng.

Bản chất của người Anh rất dè dặt, không lộ cảm xúc ra ngoài hay nói đúng hơn là người Anh lạnh lùng bên ngoài, nhưng bên trong rất thực tế. Những gì đang chuyển động quan trọng đằng sau gọi là sức mạnh thực tế?

Theo The Henry Jackson Society, một tổ chức tư vấn về chính sách đối ngoại và an ninh quốc gia của Anh Quốc cho biết “Anh phụ thuộc chiến lược vào Trung Cộng đối với 229 loại hàng hóa. 57 trong số 229 mặt hàng này là những mặt hàng sử dụng trong hạ tầng cơ sở quan trọng của quốc gia. Nói cách khác, khi nói đến việc bảo đảm các nguyên liệu mà cuộc sống của người Anh Quốc phụ thuộc vào nó, thì Trung Cộng nắm giữ tất cả các con bài này”.

Dĩ nhiên, phe tự do thấy vui mừng khi sứ mệnh của đội tàu chiến đến vùng biển Thái Bình Dương là điều đáng chú ý. Nhưng, có một người tự hỏi, liệu sự phô trương sức mạnh quân sự mang tính biểu tượng hơn là một điều thực tế không? Xét cho cùng, sau chấn thương của Brexit (Anh Quốc thoát ra khối EU) khôi phục niềm tự hào quốc gia dân tộc là ưu tiên hàng đầu của Thủ Tướng Boris Johnson. Nhưng niềm kiêu hãnh này chưa chắc thắng được quyền lực thực tế, bằng cách giao quyền kiểm soát các dự án hạ tầng cơ sở quan trọng cho Trung Cộng, các giới chức cầm quyền Anh Quốc đã đặt sinh kế của người dân Anh Quốc vào tay một nước Cộng Sản được cho là nguy hiểm nhất thế giới hiện nay.

Sự kiểm soát cơ sở hạ tầng của một quốc gia về căn bản chẳng khác gì với sư kiểm soát một quốc gia, vậy thì dường như Bắc Kinh đang kiểm soát Anh Quốc. Điều này có vẻ giống như một lời tuyên bố mới lạ khó nghe – nhưng hãy nhớ rằng, đây là chiến lược hoạt động của Đảng Cộng Sản Tàu (ĐCST). Thông qua chiến lược ​​“Vành đai và Con đường”, ĐCST củng cố ảnh hưởng của mình bằng cách kiểm soát các cấu trúc cơ sở hạ tầng của nhiều quốc gia trên thế giới. Để rồi người dân các nước bị “One Belt, One Road” cuốn hút vào chuỗi cung ứng cúa nó.

Đó là tử huyệt thứ nhất, Trung Cộng còn nhắm vào tử huyệt số 2 của Anh:

Tuy nhiên, kiểm soát cơ sở hạ tầng chỉ là một trong chuỗi kiểm soát của ĐCST ở Anh. Một phương pháp khác được Tập Cận Bình và các cộng sự viên áp dụng đến việc kiểm soát các cơ sở giáo dục. Ở Anh Quốc, sự kiểm soát của Trung Cộng đối với các trường đại học là rõ ràng mà mọi người đều thấy.

Trong một bài viết gần đây trên tờ Financial Times, Tom Tugenhadt đã đề cập sâu sắc về sự phụ thuộc ngày càng lớn của các trường đại học Anh Quốc vào nguồn tài trợ tài chánh từ Trung Cộng. Theo Tom Tugenhadt, “Anh Quốc đã vượt qua Mỹ để trở thành địa điểm đến mong muốn nhất của sinh viên Trung Cộng”. Ông Tugenhadt lập luận, vấn đề là “sự quá tin tưởng vào Trung Cộng chỉ là sinh viên du học”. Anh Quốc là nơi có khoảng 480,000 sinh viên nước ngoài, trong đó có 142,000 là sinh viên từ Trung Cộng. Nói cách khác, 33% sinh viên nước ngoài ở nước Anh đến từ Trung Cộng.

Đây là một vấn đề lớn. Tugenhadt viết: “Nếu số lượng sinh viên Trung Cộng theo học tại Anh Quốc một ngày nào đó giảm đáng kể”, hay có sự căng thẳng chính trị giữa hai nước Anh-Trung, thì 33% sinh viên Trung cộng không thể đến Anh, chắc chắn một số trường đại học của Anh Quốc có thể lâm vào tình trạng thiếu hụt tài chánh” vì học phí giảm 33%.

Vào tháng 2/2021, trong một bài báo rất giá trị viết trên tạp chí Unherd, có tiêu đề “Cách Trung Cộng Mua Các Trường Đại Học của Anh Quốc”, Mark Edmonds đã lập luận rằng “Khu vực đại học của Anh Quốc đơn giản không thể hoạt động được nếu không có túi tiền của Bắc Kinh”.

Đây là một sự thật lạnh lùng đáng run sợ, chín trong số các trường đại học nổi tiếng nhất của Anh Quốc hơn 20% tổng số tài chánh thu được từ sinh viên Trung Cộng. Trong tất cả các tài sản ở Anh Quốc, ngành giáo dục được cho là sinh nhiều lợi nhất.

Trong bài báo trên Unherd, Nick Hillman của Viện Chính Sách Giáo Dục Đại Học Anh Quốc cảnh báo rằng các trường đại học Anh Quốc dường như đã “bỏ quá nhiều trứng vào giỏ Trung Cộng”. Đây là một thành viên của ngành giáo dục đại học tuyên bố công khai những sự quan tâm của mình, thật là một điều đáng báo động.

Vài tuần sau phần Unherd, cựu Bộ Trưởng các trường Đại Học của Anh Quốc, Jo Johnson, đã nói về một tiền lệ nguy hiểm đang được đặt ra; Ông cảnh báo, các trường đại học của Anh Quốc đã và đang bị ảnh hưởng đáng kể bởi lợi ích tài chánh từ Bắc Kinh.

Từ du học sinh, nghiên cứu sinh đến tình báo cho Trung Cộng: Trong hai thập niên qua, các nhà khoa học ở Anh Quốc đã hợp tác chặt chẽ với các nhà nghiên cứu Trung Cộng về các dự án “nhạy cảm” mang tính nguy hiểm cho nền an ninh quốc gia. Vào tháng 2/2021, tạp chí Times đưa tin rằng gần 200 viện sĩ Anh Quốc tại hơn chục trường đại học trên khắp nước Anh đang bị điều tra vì nghi ngờ hỗ trợ nhà cầm quyền Trung Cộng chế tạo vũ khí hủy diệt hàng loạt.

Một nghiên cứu gần đây do Jo Johnson dẫn đầu đã xác định được sự gia tăng đáng kể trong tài trợ nghiên cứu từ Trung Cộng. Nếu Trung Cộng ngừng đầu tư vào hệ thống giáo dục của Anh Quốc, thì hệ thống giáo dục đại học của quốc gia này sẽ thất bại. Sự thất bại của giáo dục đại học thường kéo theo thất bại về kinh tế không thể nào tránh khỏi.

Tác giả Bell Hooks mô tả “sự phụ thuộc, là nơi sinh sôi nảy nở của sự lạm dụng quyền lực”. Anh Quốc rõ ràng đang phụ thuộc vào đầu tư từ Trung Cộng, hơn bao giờ hết.

Nhưng điều này đưa chúng ta trở lại đội tàu hùng mạnh của Anh, thực tế nó hùng mạnh như thế nào?

Xét đến việc nước Anh vừa trải qua hoạt động kinh tế tồi tệ nhất trong hơn 300 năm và chiều hướng đi xuống dự kiến ​​sẽ tiếp tục, chưa thấy có dấn hiệu dừng lại sớm.

Cơ sở hạ tầng và các trường đại học của Anh Quốc về cơ bản do Trung Cộng kiểm soát.

Khi tìm đến Thủ Tướng Boris Jonson và các đồng nghiệp của ông để được hỗ trợ thực sự, Hoa Kỳ nên nhớ rằng đội tàu ra khơi chỉ mang tính biểu tượng hơn là sức mạnh chiến đấu thực tế. Một cường quốc sẽ không bao giờ giao chìa khóa ngôi nhà cho một nước chuyên đi xâm lược và lòng dạ phi nhân bản như Trung Cộng.

Ngày 18 tháng 1, 2022

Lê Thành Nhân